SzR2-50

SzR2-50 jest polską maską przeciwgazową stanowiącą kopię radzieckiej SzR-1. Produkowana była przez Zakład nr 397 od początku lat 60-tych do 1966 roku oraz przez Zakład nr 298 od 1967 roku do końca lat 80-tych. Gumowe elementy części twarzowej produkowane były przez Zakład nr 95. Przeznaczona była dla Sił Zbrojnych PRL, polskich formacji obrony cywilnej oraz dla ludności cywilnej.

SzR2-50 jest maską kapturową o specyficznej konstrukcji. Produkowana była w jednym rozmiarze, a dopasowywano ją do głowy użytkownika za pomocą sześciu wziązanych taśm znajdujących się w tylnej części kaptura. W dolnej części maski znajduje gumowy pas zakończony dwoma materiałowymi taśmami, służącymi do uszczelnienia maski wokół szyi. Gąbka miała za zadanie zapobiegnięcie przyduszenia użytkownika po uszczelnieniu. SzR2-50 wyposażona jest w dwa okrągłe wizjery z możliwością zamontowania wkładek przeciwpotnych. Posiada komorę zaworów pochodzącą z masek SzM-41M, czyli wydłużoną, z podwójnym zaworem wydechowym i złączem gwintowym Rd 40x4mm. Obręcze wizjerów oraz komora zaworów (od 1964 roku) zostały zabezpieczone metodą kadmowania. Maska posiada kanały nawiewowe w formie dwóch gumowych rurek, niezintegrowanych z gumowym elementem części twarzowej.

SzR2-50 - widok z przodu

SzR2-50 - widok z boku

SzR2-50 - widok z tyłu

W SzR2-50, tak jak w SzM-41M oraz w SzM-41M z komorą foniczną, montowano różne typy komór zaworów.

do 1963 roku

1964-1966 (po lewej) - widoczny brak różnic konstrukcyjnych pomiędzy wersjami

1996-1969 - widoczny brak docisku zewnętrznego zaworu wydechowego oraz obniżenie otoku wokół zaworu

1969-1990 - widoczne wcięcie na otoku wokół zewnętrznego zaworu wydechowego, przy złączy gwintowym

OZNACZENIA

SzR2-50 nie posiada żadnych oznaczeń odlanych na gumie. Informacje dotyczące daty produkcji maski zostały umieszczone wewnątrz jej kaptura, w formie stempli. Miały one taką samą formę jak stemple z masek SzM-41M oraz SzM-41M z komorą foniczną.

A - producent gumy; B - rok produkcji gumy
w części egzemplarzy z lat 80-tych stosowano słowny skrót miesiąca zamiast oznaczenia liczbowego

do 1969 roku:
A - producent maski; B - data produkcji maski
stempel ulegał stopniowemu zmniejszeniu rozmiarów po 1966 roku

od 1970 roku:
A - producent maski; B - data produkcji maski; C - brak danych, prawdopodobnie numer serii lub partii

FAKTY I MITY

Wokół maski rozpowszechniło się kilka mitów dotyczących jej nazwy, kompletacji oraz konstrukcji.

NAZEWNICTWO

Maska jest często błędnie określana jako SR-1. W rzeczywistości maska nosi nazwę SzR2-50.

"Katalog Sprzętu Powszechnej Samoobrony", wyd. MON, 1971

KOMPLETACJA

Często powielanym błędem dotyczącym kompletacji maski jest twierdzenie, że SzR2-50 stanowiła część samodzielnego zestawu składającego się z węża łączącego, pochłaniacza oraz torby nośnej. Konsekwencją przyjęcia takiego założenia było formułowanie przez kolekcjonerów zarzutów w stronę producenta, dotyczących niezaprojektowania odpowiedniej torby pozwalającej na bezproblemowe ułożenie maski wewnątrz. W rzeczywistości, maska ta nie tworzyła samodzielnego zestawu, lecz w razie potrzeby była doraźnie dołączana do osobistego zestawu użytkownika. W wojsku maski te były rozdysponowywane przez wyznaczonego sanitariusza, który w razie potrzeby, po opatrzeniu głowy rannego, zakładał maskę żołnierzowi i przykręcał do niej wąż łączący z pochłaniaczem z zestawu osobistego rannego żołnierza.

"Katalog Sprzętu Powszechnej Samoobrony", wyd. MON, 1971

KONSTRUKCJA

Mit dotyczący konstrukcji maski odnosi się do funkcji gąbki i taśm znajdującej się w dolnej części maski. Wśród kolekcjonerów rozpowszechniła się informacja, jakoby te elementy miały służyć usztywnieniu kręgosłupa użytkownika. Rzeczywistym założeniem przy projektowaniu tego elementu było uszczelnienie maski.

"Katalog Sprzętu Powszechnej Samoobrony", wyd. MON, 1971